Piotr Kilanowski (UFPR) i Alicja Goczyła Ferreira (UFPR)

Różne okresy literackie, na jakie badacze historii literatury polskiej dzielą wiek dwudziesty ukazują ogromną różnorodność doświadczeń, tematów i stylów. Oprócz nadejścia nowoczesności wiek przyniósł ze sobą odzyskanie niepodległości Polski, lecz również został naznaczony dwoma wojnami światowymi, zmianami granic i systemów politycznych i dwoma totalitaryzmami, które zrujnowały kraj.

Polska była sceną ludobójstw, prześladowań i zniszczeń najróżnorodniejszego rodzaju. Mnogość doświadczeń znalazła swoje odbicie w literaturze stworzonej w języku polskim, tak w kraju jak i poza jego granicami.

Z jednej strony inowacje stylistyczne próbowały towarzyszyć zmianom wyrazu artystycznego na świecie, z drugiej owe środki wyrazu musiały się odnowić, aby dać wyraz jedynym w swoim rodzaju przeżyciom towarzyszącym odzyskaniu niepodległości w kraju wielonarodowościowym, świadczeniu Shoah i Gułagom, brunatnemu i czerwonemu totalitaryzmowi, opisom życia w kraju zniszczonym przez nazistów i opanowanym przez komunistów, życia w kraju oddzielonym od świata żelazną kurtyną lub poza nim, bez możliwości powrotu do ojczyzny z powodów politycznych, aby w końcu stanąć wobec ponownego odzyskania wolności, która nadeszła wraz z ekspansją dzikiego kapitalizmu. Literatura polska była zmuszona do zajęcia pozycji wobec tego, co można by nazwać samobójstwem cywilizacji europejskiej, metaforycznie rozciągniętym pomiędzy Auschwitz a Kołymą i do walki przeciw różnym rodzajom barbarzyństwa. Ta walka przejawiała się na wiele sposobów. Literatura manifestowała się świadcząc, uwrażliwiając, pobudzając do walki i oporu, protestując, rozmyślając nad wadami narodowymi i uniwersalnymi, proponując alternatywy, tak realne jak i wyobrażone, i czyniła to używając zarówno języka bezpośredniego jak i języka metafor.

Niniejsze sympozjum będzie miejscem dyskusji badających bogactwo doświadczeń dwudziestego wieku zapisanych w literaturze polskiej. Chodzi tu tak o bogactwo refleksji spowodowanych doświadczeniami, które przyniósł ów wiek, jak i o bogactwo form, które wynajdywała sztuka, aby w najodpowiedniejszy sposób wyrazić owe refleksje i zapisać owe doświadczenia.